Ortodonti tedavisinde genetik ve çevresel etmenler sürecin gidişatında önemli bir yere sahiptir. Çevresel etmenler bizim davranışlarımızı sürecin gidişatını bozabilecek nitelikteki etmenleri kapsamaktadır.
Bu durumu göz önüne alarak aşağıda çevresel etmenlere, diş teli fiyatları, ortodonti fiyatları üzerindeki etkilere, şeffaf diş teli ve görünmez diş teli tercihlerine, diş teli nasıl takılır sorusuna, diş teli fiyatları 2019 yılı değişmelerinde etkili olan faktörlere genel olarak ortodonti sürecine değinelim:
Çocukluk döneminde geçirilen bazı hastalıklar ve ağız solunumu yapmak süreci etkileyen önemli etmenler arasındadır. Ağzı açık bir biçimde nefes alan çocukda dil, damak, dudak koordinasyonu ve geniz eti durumları ön plana çıkmaktadır. Çocukluk döneminde sıkça ratlanan bademcik, geniz eti problemleri, gerektiği anda müdahale edilmezse, çene yüz iskelet sistemi veya dişlerde geçmeyen bazı sorunların oluşumuna sebep olabilmektedir.
Bebekler içgüdüsel olarak parmak emme refleksini sıkça göstermektediler. Başta müdahale gerektirmese de yaş ilerledikçe bazı çocuklarda bu alışkanlığın devam ettiği gözlemlenir. Bu durum ciddi sorunlara da sebebiyet vermektedir. Bu alışkanlığı düzenlemek için anneler farklı yöntemler kullanmaktadır; biberon, yalancı meme gibi şeylerle gidermeye çalışırlar.
Bu sorunlara ek olarak duygusal sorunlar da bu alışkanlıkalara ek olarak geldiğide farklı sorunlar da ortaya çıkabilir. En fazla ortaya çıkma olasılığının yüksek olduğu sorunlar, parmağını , dilini, dudağını hatta battaniyesinin kenarını vb emme gibi davranışların ortaya çıkmasıdır. Bu faktörler küçük yaştan kendilerini gösterirler. Süreç içerisinde yaşının getirdiği özellikler olarak kabul edilseler de yaş ilerledikçe müdahale edilmezse kalıcı hale gelebilmektedir. Gözlenen davranışlar başka bir davranışın yansıması olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple de ana kaynağın bulunması süreç açısından önem arz eder.
Kullanılan biberon emzik gibi yardımcı ürünlerin damak yapısına uygunluğunun test edilmesi gerekir. 4 yaşına kadar bu tür davranışlar (parmak emme, tınak yeme, ısırma vs) gözlense de bundan sonra da devam etmesi hem diş yapısını bozmada etki sahibi olacak hem de bazı duygusal problemleri de beraberinde getirecektir. Bu yüzden erken tanı ve müdahale gerekmektedir.
Dönemsel olarak görülen bu tarz alışkanlıklar eğer süreç içerisinde geçmiyor ve gün geçtikçe artış da gösteriyorsa bir uzman yardımı almanın vakti gelmiş demektir. Bu yaş itibarinden sonra devam eden sorunlar, çene yüz gelişiminde kalıcı bozukluklara neden olduğu içn görmezden gelinmesi mümkün değildir. Damak kubbesinde derinleşmeler, üst çenede daralmaların meydana gelmesi,diş diziliminde boş konumların bulunduğu yerlere kayıp diğer dişlerin kayması ve de bozulmaların ortaya çıkması, öndeki dişlerin açık kapanması gibi çeşitli sorunlar meydana gelebilmektedir. Bu durumda ailelerin gözlemci olması önemlidir. Aileler çocuklarının çenelerinde veya diş yapılarındaa herhangi bir sorun olduğunu fark etmesi durumunda ilgili uzmana başvumalıdır. Ortodonti süreci her adımının planlanması açısından uzmanlık gerektirmektedir.
Diş telini tercih edecek bireyler ilk olarak ayrıntılı bir muayane sürecinden geçer. Diş teli fiyatları, ortodonti fiyatları da bu anlamda değişme göstermektedir. Diş teli fiyatları, ortodonti fiyatları diş teli fiyatları 2019 verilerine göre değişmeler gösterir. Diş teli nasıl takılır sorusunun yanında neden takılıra devam edelim;
Çocuklarda gözlenen sorunlara yapılacak olan erken müdahale yöntemleri sürecin aksamadan ksıa sürede sonlanmasına katkı sağlamaktadır. Böylece kendiliğinden veya basit tedaviler ile uğraşrak, kalıcı bozuklukların ortaya çıkmasının önüne geçilmiş olunur. Her yaşta diş sağlığına yönelik tedavi görmek olanaklıdır. Fakat ileri yaşlarda tedavi, daha fazla zaman ve emek alacaktır. Süreç daha zahmetli ve maliyetli olabilmektedir. Tedavi süresi ve maliyet avantajları arasındaki ilişkiye dikkat etmek gerekmektedir. Zahmetli tedavi süreçlerinde harcanan masraf diğer tedavilere oranla daha fazla miktarda olabilecektir.
Biberon kullanım sürecinde, biberon ile sürekli tatlı besinlerin (ballı ,şekerli süt ve meyve suları gibi) çocuğa içirilmesi, süt dişlerinin etrafında veya iki tarafında meydana gelebilecek biberon çürüklerinin oluşmasına sebebiyet verecek, bu da erken süt dişi kayıpları ile sonuçlanacaktır. Diş ve çene yapılarının normal gelişimi seyrinde ilerlemesine ket vuran engel olan durumlar meydana gelecek ve gelişim süreci de engellenmiş olacaktır.
Erken tedavi süreçlerini de kapsayan koruyucu diş sağlığı, dişlerde konumlanma sorunlarının oluşmasının engellenmesinde oldukça büyük öneme sahiptir. Dişlerin gelme durumuna kadar süt dişlerin korunumu sağlanmalıdır. Bunun yanı sıra süt dişlerinin gerekli olan diş teli için uygulamalar yapılmalı, zorunlu olarkak erken çekilmiş olan süt dişlerinin de yerine, kalıcı dişler sürene kadar, boşluğun korunması için yer tutucu yapılması gereklidir. Yoksa dişler boş konumlara doğru ilerleyerek çapraşıklıkların oluşmasına davetiye çıkartır. Çocukluk çağında plakların kullanımı ile konumlanma sorunlarının önüne geçilmiş olcaktır. Yetişkinlik döneminde ele alınan konum sorunlarının çözümünde ortodonti tedavisi yani diş teli tedavisi süreç içerisinde oldukça çok kullanılmaktadır. Sürece başlanmasında fiyatların belirleyici etkiye sahip olsa bile diş teli fiyatları 2019 yılında daha azalmalar gözlenmektedir. Çünkü açılan klinik sayıları da fazladır.
Süt dişleri asıl gelmesi beklenilen kalıcı diş için yer tutar. Erken dönemde beklenen dönemden önce süt dişlerinin kaybı meydana gelirse, altdan gelecek dişin yeri korunmazsa, komşu dişler alana kayarak o boşluğu doldurmuş olur. Asıl gelmesi beklenen diş doğru konumunu bulamaz, bu alana doğru kayarak boşluğu doldurmuş olur. Böylece çapraşıklıklar meydana gelebilmektedir.
Yaşamımız boyunca, çiğneme kuvvetinin yeteri kadar olabilmesinde en etkili rolü üstlenen bu dişlerimizin, girintili çıkıntılı öğütme yüzeyleri çocukların özeninin yeterince fazla olamaması, zarar verici besinleri tüketmesi ve daha sonra temizlemesini aksatması durumunda çürümelerle karşılaşma ihtimali yüksektir. Bu dişlerin çiğneme yüzeyi ‘’ fissür koruyucu ‘’ diye ifade edilen, koruyucu bir sıvı dolgu malzemesi ile kapatılır ve böylece çürüklere karşı direnç kazandırılmış olunması amaçlanır. Flor içerikli bu örtü, altı yedi yaşlarında çıkması beklenen bu birinci büyük azı dişleri sürdükten sonra düzenli olarak konulmalıdır.
Yazımızda durumu ayrıntılı olarak ele almamızın sebebi süreçte ufak gibi duran pek çok etmenin büyük sorunları oluşturabileceğinin önemi ortaya koymaktır. Tam tersi olarak da bazı durumlar çok basit gibi duruken aslında süreç için çok önemli kaynakları da barındırmaktadır.
Çocukken sorun olarak ifade edilemeyecek kadar küçük olsa da yaşamın ileriki dönemlerinde başımıza çok fazla sorunlar açabilecek faktörler ve tedavi süreçleri zaman, emek ve paramızı fazlasıyla alıyor.
Yetişkinlerin ve çocukların süreç hakkında ayrıntılı bilgi ile donatılması gerekmektedir. Süreçte tedavi sürecindeki bireyin çabaları ya da aksaklıkları süreci etkilemektedir. Süreçte meydana gelebilecek ek sorunların oluşması böylece daha kısa sürede çözümleneilecektir.
Diş teli her yaştan bireye muayene bulguları sonuçlarına dayanarak uygulanır. Diş teli fiyatları, ortodonti fiyatları da etkilerden etkilenerek sonuçlanmaktadır. Diş teli fiyatları 2019 yılı kriterlerine göre tedavi aşamalarında görünmez diş teli ve şeffaf diş teli türlerinde fiyat değişmeleri gözlenmektedir. Diş teli fiyatları, ortodonti fiyatları yukarıda belirtilen çevresel etmenlerden oldukça etkilenmektedirler. Diş teli nasıl takılır sorusunun yanında şeffaf diş teli ve görünmez diş telinin yetişkinlerce benimsendiğinden ve diş teli fiyatları üzerinde artış gösterebildiğinden de bahsettik. Tüm bu artışların da diş teli fiyatları 2019 verilerince oluştuğunu da ifade etmeden geçmeyelim.
