Ortodonti tedavisinde kapaklı (self ligating) braketler

Bu yazımızda son zamanlarda daha çok konuşulan self ligating braket sisteminin özelliklerini sizinle paylaşacağız.

Self ligating braketler kendinden kilitli demektir. Ortodonti tedavisinde kullanılan telllerin belirli bir mekaniği vardır. Kendinden kilitli braketleri anlayabilmeniz için önce bu mekaniği anlamanız gerekir. Sabit ortodontik tedavinin mekaniği 3 temel malzeme üzerine kurulur.

1) Braketler

Braketler ortodontik kuvvetin yönünü belirler. Sabit ortodonti tedavisinde her dişe yapıştırılan braket farklı özelliktedir. Braketlerin üzerinde geçen ark teli bütün dişlerin üzerinden aynı açıyla geçiyorken dişler farklı açılarda ve boylarda sıralanırlar. Dişlerin sıralanmasında oluşan bu farklılık braketler ile kazandırılır. Örneğin alt azı dişler dile yani içe doğru eğimli iken üst kesici dişler dudağa yani dışa doğru eğimlidirler. Fakat bu dişleri düzelten tel aynıdır. Dolayısıyla bu farkı oluşturan braketlerin özelliğidir. Üst keser dişler, üst keser braketi sayesinde dudağa doğru eğimli iken, alt azı dişler, alt azı diş braketi sayesinde dile doğru eğim kazanırlar.

2) Ark teli

Ark teli kuvvet kaynağıdır. Dişleri düzelten ortodontik kuvvetin sebebi ark telidir. Kuvvet ark teli tarafından oluşturulurken, kuvvetin yönünü braketler belirler.

Ark telinin yuvarlak, köşeli, ince, kalın, esnek ve sert gübi çeşitleri vardır. Doktorunuz ihtiyaç duyacağı kuvvetin özelliklerine uygun bir ark telini seçer.

3) Ligatür lastikleri ve telleri

Ligatür lastikleri ve telleri ark telinden gelen ortodontik kuvveti braketlere yani dişlere aktaran parçalardır. Yani ark teli braketlere bağladığımız parçalardır. Ark tellerinin ortodontik kuvveti oluşturduğunu, braketlerin üzerindeki açılar sayesinde bu kuvvete yön verdiğini daha önce anlatmıştık. Ligatür lastikleri ve telleride dişe iletilen ortodontik kuvvetin miktarını belirler.

Self ligating braketler işte burada devreye girer. bu braket sisteminin ligatür lastiğine gereksinimi yoktur. Self ligating braketler kendinden kilitlidir, üzerinde açılır kapanır kapağı vardır. Doktorunuz ark telini braketin içerisine geçirdikten sonra kapağını kapatarak ark telini o dişe bağlar. En büyük avantajı, ligatür lastikleri kullanılmadığı için braket ile ark teli arasında sürtünme kuvveti çok daha azdır. Dolayısıya oluşturulan ortodontik kuvvet sürtünme kuvvetiyle kaybedilmeden direkt dişe iletilir. Önemli dezavantajı ise tork kuvvetinin oluşturulamamasıdır. Aşağıda izleyeceğınız video self ligating braketleri anlamanıza yardımcı olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

- Diş teli takma işlemi ağrılı bir işlem midir?

Diş teli takma işlemi tamamen ağrısız ve acısız toplamda yaklaşık 15-20 dakika süren basit bir işlemdir.

- Diş teli tedavisinde ağrılar ne kadar sürer?

Tedavi sırasında belli periyotlarda yaptığımız sıkma işlemleri ortalama 1 ile 3 gün arasında azalarak kaybolmaktadır. İşlem sırasında sıkma kuvvetine göre bazı zamanlar bir kaç dakika içerisinde tamamen geçer.

- Diş teli tedavisi ortalama ne kadar sürer?

Diş teli tedavisi kişinin ihtiyacına göre tek çene ve çift çene olarak ikiye ayrılır. Tek çene tedavilerde dişlerdeki bozukluk durumuna göre ortalama 6-8 ay, çift çene tedavilerde ortalama 12-18 ay sürebilmektedir. İstenilen estetik sonuca ulaşıldığında tedavi sonlandırılır.

- Diş teli tedavisinde kişisel bakımın önemi nedir?

Diş teli tedavisinde diş temizliği için uygun olan ortodontik fırçalarla birlikte dişlerin düzenli olarak fırçalanması, plak oluşumundan kaçınılması son derece önemlidir. Ağız hijyeni hem kişinin sağlığı hem de tel tedavisinde önemli bir etkendir.

- Şeffaf braketler tedavi süresini uzatır mi?

Şeffaf braketlerde kullanılan malzeme önemlidir. Bazı şeffaf braketler sert plastik gibi malzemelerden oluştuğu için tedavi süresini uzatabilme durumu var. Ancak kliniğimizde porselen braketler kullanılmaktadır.

- Şeffaf braketler daha çabuk mu sararır?

Şeffaf braketlerin sararması durumu tamamen kişisel bakımla ilgilidir. Kliniğimizde 3 haftalık aralıklarla muayene çağırdığımız hastalar arasında sanki yeni takılmış gibi bakımına özen gösteren hastalar mevcut.

- Diş telleri ağızda yaralar yaptığında ne yapılmalıdır?

Diş telleri zaman zaman yanak ve dudakların iç kısımlarında tahrişler yapabilir. Bu durumda tahrişe sebep olan bölgeyi kurulayarak bal mumu yapıştırdığınızda hissedilen acı seviyesini en aza indirebilirsiniz.

- Diş teli çıkartma işlemi ağrılı bir işlem midir?

Tel çıkartma işlemi herhangi bir şekilde uyuşturma işlemine ihtiyaç duymadan yapılan yaklaşık 30 dakika süren basit bir işlemdir

- Tedavi bittikten sonra dişler tekrar bozulur mu?

Tel tedavisi bittikten sonra pekiştirme tedavisi başlamaktadır. Pekiştirme tedavisi dişlerin yeni konumuna adapte olabilmesi için dişlerin iç kısmına koruyucu tellerin takılması ve hastaya pekiştirme plaklarının verilmesidir. Pekiştirme plaklarının tavsiye edildiği şekilde takılmadığı durumlarda ve periyodik kontrollere gelinmediği durumlarda dişler tekrar bozulabilir. Bu noktada hastanın tedavi bittiğinde de üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesi önemlidir. Aksi takdirde dişlerin tekrar bozulması kaçınılmaz olur.