Günlük yaşantımızda bizden beklenen pek çok görev ve sorumlulukları yerine getirmek zor gibi görünse de aslında oldukça basit bir yolla hallolunabilir. Sizce bu durumu sağlamanın en etkili yolu nedir? Kendini sevmek ve sıcak bir tebessüm. Peki siz en içten gülümsemeniz ile karşılık veriyor musunuz çevrenize?
İnsanlarla ilk iletişimi sağlam kurmanın en etkili yolu yüz ifadelerimizin anlamlı olmasıdır.Bu durumu göz önüne alıp başlayarak başka hangi sebeplerin diş teli kullanımında önemli olduğuna bakalım:
Çocukluktan yetişkinliğe yol alırken, diş sorunları ile karşılaştığımızda tedavi sürecinde çene ameliyatları aktif rol oynamaya başlar. Bu durum erken yaşta tedavilerin başlamasında önem arz ettirir.Süt dişleri çıkan çocuklarda çapraşık dişlerin ortaya çıktığı gözlemlenir. Önleyici tedaviler ile ileride oluşacak sorunların önüne geçilmeye çalışılabilir ve bu durumun başarı ile de sonuçlanması muhtemeldir. Yaşamın ilk dönemlerinden itibaren anne ve babalar çok dikkatli olmalı, çocuklarına bu bilinci vererek gelişimlerine katkıda bulunmalıdır.
Sindirim sisteminin sağlıklı işleyişi de ağız yapımız ile oldukça ilişkilidir. Çiğneme problemleri besinlerin iyi öğütülememesine yol açacak sonucunda midemiz zarar görecek, ağrılara sebebiyet verecektir. Sağlıklı bir bedene sahip olmanın altın kuralı sağlıklı bir ağız yapısından geçmektedir.
Çürüklerin azaltılmasına yardımcı olur. Bazı dişlerin çarpıklık derecesinin fazla olması sebebiyle fırça kıllarının etkili temizliğinin yapılmasının engellenmesi görülür. Arada kalan besin artıkları zamanla çürümelere,ağızda kokuya ve pek çok diş eti hastalıklarına yol açacaktır. Fazla dişler diş etlerine apse yapabilir. Diş kökü ve kemiğinde başlayan erimeler dişlerin kaybedilmesine sebep olabilmektedir. Diş kaybında yüzde oluşan değişmelerin yanı sıra psikolojik olarak da kişinin kendini farklı görmesi durumları gözlenmektedir. Oluşan özgüven eksikliği kişinin sosyal yaşamını, iş yaşamını kısaca tüm hayatında önemli etkiler gösterecektir.
Sağlam dişlerin korunması ve kaybının önlemesinde diş teli önem taşımaktadır. Dişlerin sırasının düzgün olması etkili temizliği sağlayacak ve diş taşlarının oluşmasını engelleyecektir. Taşlar diş kaybına neden olan önemli ve tehlikeli bir faktördür. Bu yüzden düzenli olarak dişlerin temizletilmesi, doktor kontrollerinin düzenli aralıklar ile yapılması gerekmektedir.
Teleffuzun düzgün oluşmasında ağız yapımızın önemli bir yeri vardır. Üst çenenin alt çeneye göre daha uzun olduğu durumlarda bazı kişilerin bazı sesleri çıkartmakta zorlandığı, kendini ifade edemediği bu durumun sosyal yaşamını da oldukça etkilediği gözlemlenmektedir. Ayrıca uyumsuz çene kapanışları zamanla çene erimelerine ve kemik hasarlarına sebebiyet verecektir. Böylece ağrılar başlayacaktır.
Baş ağrısı ile ilgili yapılan çalışmalar ağız yapımızla olan ilişkiyi gözler önüne sermektedir. Uyumsuz çene kapanışları çene kaslarımızı zedeler ve baş ağrısına davetiye çıkartır.
Çarpık dişler ve çene sorunları düzeldiğinde yüz estetiğiniz, dudak şekli ve profilinizde pozitif değişiklikler olur. Alt çenesi daha önde olan kişiler tedavi sürecinden sonra baktığında alt üst arası dengenin sağlandığını görebilirler.
Çeşitli faktörlerin etkisi ile diş yapılarında bozukluklar görülebilir; genetik yapımız, çocukluk döneminden gelen alışkanlıklar, parmak emme, emzik- biberon kullanımındaki hatalar, tırnak yeme gibi faktörler etkilidir. Bu yüzden sadece tek nedene odaklanmak yerine diğer faktörler üzerinde de çalışmak gerekir.Biyolojik ve psikolojik pek çok sorunumuzun üstesinden gelebilmek adına ortodontik tedavi sürecini başlatmak ve planlı bir şekilde gerekenleri uygulamak bizi istediğimiz sonuca götürecektir. Ortodontik tedavinin en önemli avantajı doğal bir süreç olmasından kaynaklanır. Diğer tedavilerde diş minesine, yapısına zarar veren pek çok etkenle maruz kalınabilirken bu tedavi yönteminde bireyin dişleri kendi ağzında kalarak estetik ve fonksiyonel açıdan düzenleme yapılması hedeflenir. Yaşam boyu kendi dişinizi kullanmanız amaçlanır. Doktorla birlikte her türlü faktörler gözetilerek hangi diş teli çeşidini seçmesi gerektiği üzerinde konuşulur. Bu noktada maliyet, oluşturulan rahatlık hissi, kullanılan malzeme, ağızda kalma süresi gibi durumlar göz önüne alınır ve uygun olan tedavi hastaya uygulanır. Peki süreç hangi aşamalardan geçerek ilerler?
İlk önce süreç gerekli ve etkili muayenenin yapılması ile başlar. Muayenede çürükler ve diş eti hastalıkları üzerinde durulur, gereken müdahaleler gerçekleştirilir.Uzmanlar hem dişlerin hareketini sağlayacak hem de onlara zarar vermeyecek kuvvetler uygulanarak dişleri çene kemiği içinde hareket ettirir, dişler kesilmeden, kaplama yapılmadan düzeltebilirler.Hijyenik ortam oluşturulduktan sonra teli takma işlemi başlar. Dudakların yana çekilerek rahat işlemi yapabilmek adına “ekartör” denilen bir alet yardımı ile işlemler yapılır. Bu alet tüm dişlerin görünmesine olanak sağlar, ağzın genişlemesine yardımcı olur. Ayrıca kuruluğun bozulmaması adına tükürüğü izole edecek çeşitli aletler de kullanılır. Tabi ki tüm bu işlemler sırasında endişelenmeyin acı hissetmezsiniz. 20 dakika kadar kısa bir sürede işlem tamamlanır. İşlem sonraki birkaç gün ağızda farklılık hissedilebilir, yanak ve dilde rahatsızlıklar gözlemlenebilir ancak oryantasyon süreci kısa sürede tamamlanacaktır. Gerektiğinden fazla oluşan ağrının kaynağı başka bir faktörce tetiklenmekte bu sebeple doktorla iletişim kurup muayene sürecini tekrar oluşturmak gerekebilir.
Tedavi süresince dikkat edilmesi gereken diğer noktalar ise; ağız bakımına özen göstermek, özel aletlerle diş temizliği yapmak, randevulara zamanında gitmek, süreci aksatmamak olarak ifade edilebilir.Ortodonti tedavisi görenler diş tellerine zarar vermemek için kesinlikle yumuşak uçlu, küçük başlı ve düz diş fırçası kullanmaya dikkat etmelidir. Elektrikli diş fırçaları da orta hızda kullanıldığında diş telleri için güvenlidir. Sadece fırçanın sert kısımlarının braketlere çarpmamasına dikkat edilmesi gerekir. Günde en az 2-3 kez diş fırçalanması önerilmektedir. Sabah ve yatmadan önce yemeklerden sonra dişlerin fırçalanması önemlidir. Kullandığımız normal diş fırçamızın haricinde diş aralarına ulaşmak için diş arası (ara yüz fırçası) fırçaları da tercih edilebilir. Temizliğinden emin olmak adına doktorunuz ile iletişiminizi sürdürün, braket takılı dişlerin temizliği normal dişlere göre uzun sürecektir, emek isteyecektir. Temizliğe ve gelişmeye katkı sağlamak adına bazı besin türlerinin tüketilmemesi önemlidir. Sert kabuklu besinler braketlere zarar verebilmektedir. Dişlerin lekelenmemesi adına boyama özelliği olan besin türlerinden uzak durmak son derece önemlidir. Ayrıca yapışkan yiyecekler (karamel, sakız vs) temizliği güçleştirecektir. Tellerin çürümelere sebep olduğu algısını da ele almak gerekirse, gerekli temizliğin yapılmaması, ihmali, nasıl yapılacağı hakkında yeterli bilgiye sahip olunamaması durumu dişler arasında artıkların kalmasına bu durumda da leke ve çürüklerin oluşmasına yol açabilir. Özellikle çocuklarda erken tanı ve tedavinin önemi yadsınamaz. Çocuklarda süt dişlerinin yerine zaten yenisi gelecek düşüncesi sağlıklı değildir. Yemeklerinden sonra dişlerinin fırçalamasına, ağzını çalkalamasına özen gösterin. Dişçi kontrollerine sık sık götürülmesi gerekir. Çocuklar kendi takıp çıkarabildiği, hareket ettirebildiği telleri kolaylıkla kullanabilirler. Bunlar çeşitli renklerde, görünmeyen/arkadan takılan türde de olabilmektedir. Takıp çıkarılması açısından kullanılması, temizliği de oldukça kolaydır. Bu durum diş çürümelerinin önüne daha çok geçmektedir.
Tedavi süresi her hastanın problemine göre farklılık gösterecektir. Tedavi genellikle 8 aydan 30 aya kadar sürebilmektedir. Bir kişinin tel takma süresi ortalama 18–24 ay olarak ifade edilebilir. Eğer iskeletsel bir bozukluk yoksa çarpık, yamuk, ayrık dişler her yaş grubunda kendi tedavi planı çerçevesinde iyileşme ve gelişme gösterecektir.
Diş teli takma işlemi tamamen ağrısız ve acısız toplamda yaklaşık 15-20 dakika süren basit bir işlemdir.
Tedavi sırasında belli periyotlarda yaptığımız sıkma işlemleri ortalama 1 ile 3 gün arasında azalarak kaybolmaktadır. İşlem sırasında sıkma kuvvetine göre bazı zamanlar bir kaç dakika içerisinde tamamen geçer.
Diş teli tedavisi kişinin ihtiyacına göre tek çene ve çift çene olarak ikiye ayrılır. Tek çene tedavilerde dişlerdeki bozukluk durumuna göre ortalama 6-8 ay, çift çene tedavilerde ortalama 12-18 ay sürebilmektedir. İstenilen estetik sonuca ulaşıldığında tedavi sonlandırılır.
Diş teli tedavisinde diş temizliği için uygun olan ortodontik fırçalarla birlikte dişlerin düzenli olarak fırçalanması, plak oluşumundan kaçınılması son derece önemlidir. Ağız hijyeni hem kişinin sağlığı hem de tel tedavisinde önemli bir etkendir.
Şeffaf braketlerde kullanılan malzeme önemlidir. Bazı şeffaf braketler sert plastik gibi malzemelerden oluştuğu için tedavi süresini uzatabilme durumu var. Ancak kliniğimizde porselen braketler kullanılmaktadır.
Şeffaf braketlerin sararması durumu tamamen kişisel bakımla ilgilidir. Kliniğimizde 3 haftalık aralıklarla muayene çağırdığımız hastalar arasında sanki yeni takılmış gibi bakımına özen gösteren hastalar mevcut.
Diş telleri zaman zaman yanak ve dudakların iç kısımlarında tahrişler yapabilir. Bu durumda tahrişe sebep olan bölgeyi kurulayarak bal mumu yapıştırdığınızda hissedilen acı seviyesini en aza indirebilirsiniz.
Tel çıkartma işlemi herhangi bir şekilde uyuşturma işlemine ihtiyaç duymadan yapılan yaklaşık 30 dakika süren basit bir işlemdir
Tel tedavisi bittikten sonra pekiştirme tedavisi başlamaktadır. Pekiştirme tedavisi dişlerin yeni konumuna adapte olabilmesi için dişlerin iç kısmına koruyucu tellerin takılması ve hastaya pekiştirme plaklarının verilmesidir. Pekiştirme plaklarının tavsiye edildiği şekilde takılmadığı durumlarda ve periyodik kontrollere gelinmediği durumlarda dişler tekrar bozulabilir. Bu noktada hastanın tedavi bittiğinde de üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesi önemlidir. Aksi takdirde dişlerin tekrar bozulması kaçınılmaz olur.