Diş teli tedavisi dişlerdeki eğrilmeler, ayrılmalar, yani dişlerdeki konum bozukluklarını belirli bir zaman içerisinde düzelten bir tedavi yöntemidir. Günümüzde tellerin birçok çeşidi ortaya çıkmıştır. Bireyler hangisinin en etkili olacağı hakkında düşünmektedir. Onlardan en fazla merak edilen ise şeffaf olandır. Kimisi etkili olmayacağını, metallerin en etkili sonucu vereceğinden eminken, kimisi de görüntüsünün daha etkili olduğu bu yüzden bunu tercih etmeleri gerektiğini düşünür. Bu yazıda şeffaf teller hakkında bilgi edinelim:
Metal braketler her ne kadar dişleri istenilen düzeyde düzeltme etkisi yapsa da görse açıdan bazı kişilerce tercih edilmemesi kullanım alanını azaltmaya başlamışt. İlk olarak dış görünüşün herşeyden önemli olduğunu düşünen ve onun için tel kullanma düşüncesini reddeden insanlar hem sürece başlamıyor hem de başlamak istedikleri için kendilerini çok mutsuz hissediyordu. Özgüvenleri yoktu ve insan ilişkilerinden kaçınmak istiyorlardı. Sürekli elleri ağızlarında olduğu için rahat değillerdi, gülümseyemiyorlar hatta konuşmaktan kaçıyorlardı. Bu sebeple uzmanlar metal braketlerle aynı sonucu ortaya koyabilecek ve görsel olarak da daha az belirgin olabilecek sistemleri araştırmaya başladılar. Şeffaf teller de bu ihtiyaç ile gündeme geldi ve çok tercih edilenler arasına girmeye başladı. Özellikle şuan belirli bir mevkide olan yetişkinler için ilk sırada. Hem tel taktıklarını belli etmemek hem de kendilerini daha iyi hissettirecek bu yöntemi uygulamak istediklerinde sürece başlamada engelleri ortadan kalmış oldu.
Günümüzde kullanılan üç çeşit gözle direkt görünmeyen tel türleri vardır ve bunlar;
Lingual ortodonti, şeffaf plak ve şeffaf braketolarak isimlendirilir.
Lingual ortodontide dişlerin dış tarafına değil de, dile bakan iç tarafına yerleştirilmesi ile yapılan tedavisidir. Bu tedavide teller, dişlerin iç tarafında bulunur ve bu sebeple dışarıdan bakıldığında hiçbir şey gözükmez. Bu durum lingual ortodonti için en büyük avantajdır. Ancak iyi yanına rağmen bazı dezavantajları da bulunur. İç kısımda olması sebebiyle sürekli dile değer ve dilde yaralanmalar oluşturur. Tat ve doku hissiyatında sıkıntılar çıkarabilir. Konuşmayı ve telaffuzu da etkiler. Tedavi sürecinde aksamalara da sebep olabilir. Tedavi süreci metallere göre daha uzundur. Normal süreç bir senede bitecek diye düşünürsek burada üzerine bi beş altı ay daha koymamız gerekir. Maddiyat olarak da öteki türlere nazaran daha pahalıdır. Ortaya konan durumlara rağmen oldukça fazla tercih edilmektedir. Ama dezavantajları kişileri daha kullanışlı ve zorluk çıkartmayan yöntemler aramaya yöneltmiştir. Şeffaf plak da bunun üzerine ortaya çıkmıştır.
Şeffaf plak tedavisi; tel sistemleri içerisinde en az belli olandır. Ayrıca en konforlu olanıdır. En büyük avantajı denilen nokta ise çıkartılıp takılabiliyor olmasından kaynaklanır. Genel olarak kullanılan tellerin tedavilerinde kişiler dişleri arasında kalan yemek artıklarını temizlerken oldukça zahmet ederler. Burada takıp çıkarma durumundan ötürü istenildiği zaman plak çıkartılır ve temizlik yapılır. Bu tedavi türünde plaklarınızı çıkartıp ağzınızda hiçbir şey yokken rahatça yemeğinizi tüketebilirsiniz. Şeffaf plaklar adı üzerinde anlaşıldığı gibi dışarıdan bakıldığında hiç belli olmayan, varla yok arasında bir çeşittir. Tabi tüm bu avantajlarına rağmen bazı dezavantajları da bulunur. Ancak bu can acıtma, dilde yara yapma gibi sorunlar değildir. Her bozukluk için uygun değildir. Kendi kullanım alanı ile sınırlıdır. Dişleri istenildiği konuma getirme başarısı; hastanın kullanım sıklığına ve gerekli talimatlara uymasına bağlıdır. Şeffaf plaklar için en büyük sorun budur. En az 20 saat ağızda kalması uygundur. Ancak kişiler sadece evde olduklarında tercih ediyorlarsa süreci bu durum aksatır, istenilen noktaya getirmez. Normal diş tellerinde böyle bir durum söz konusu değildir. Teller dişlere yapışıktır istenilse de çıkartılamaz. Bu yüzden her an düzelme devam etmektedir, günün her saatinde her anında iyileşme yönünde adımlar atılıyor olacaktır. Şeffaf plak dişleri düzeltmez yanılgısı hatalıdır. Burada önemli olan dişlerin hareketini sağlayacak gerekli hareketi oluşturacak etkili kuvvetin oluşturulmasıdır. Bu kuvvet olduğu müddetçe gerekli iyileşme hızla devam edecektir. Tercih edecek kişiler ile bu durum üzerinde konuşulmalıdır. Yeterince bilgilendirmeden bu türü tercih etmesi önlenmelidir. Hastalar bu hususa dikkat ederek seçim yapmalıdır. Doktorun da hastayı muayene edip plağa uygun olup olmadığına bakması gerekir. Kullanımı oldukça basittir. Genellikle iki hafta boyunca aynı plak kullanılır sonra değiştirilir. Yalnız bazı plaklar daha uzun süre de kullanılabilir, burada onun yapısı önemlidir. Doktorun gerekli kararı vermesi beklenir. Ağızda ne kadar kalacağı ise gene kişiye göre belirlenen bir faktördür. Hastanın ağız yapısı, çarpıklık boyutu hangi gün ne kadar süre takacağı ile ilişkilidir. Muayene sürecinden geçmeden yorum yapmak doğru değildir.
Tedavi sürecinde diş röntgeni, dişlerin fotoğrafı alınır ve dişlerin ölçüleri belirlenir. Bütün bu işlemler yalnızca birkaç dakika sürer. Diğer aşamalar ise tamamen labratuvar ortamında gerçekleşir. O da şu şekilde olur; tedavi uygulanacak kişiden alınan ölçüler optik okuyucularla okutulur. Daha sonra bilgisayar düzlemine yüklenir ve dişler simülasyon programları desteğiyle bir miktar düzeltilerek yeni bir model elde edilir. Yeni olan model üzerine dişleri düzeltme gücü olan ilk plak basılır. Bir miktar düzeltilen model terkar bilgisayar ortamında biraz daha düzeltme yapılarak ikinci bir model elde edilir ve ikinci plak basılıyor. Bu aşamalardan geçerek her plak yapımından önce dişler bir miktar düzeltilmeye başlanır ve 15-20 plak üretimi yapılır. Her plak doktorun aksini önermediği sürece yaklaşık 2 hafta kullanım gösterir ve bir sonraki plakla yer değiştirir. Plakları kullandıkça da dişlerde de düzelme gözlemlenir. En son plağın kullanımında sonra dişler son şeklini almaya başlar ve bu durum şeffaf tellerin kullanım süreci sona eriyor demenin bir göstergesidir. Bu tedavinin dezavantajı ise her bozukluğu istenilen düzeyde düzeltememesi ve bu durumun hastaya bağımlı olmasıdır. Geleneksel tellerin kullanım tedavisinde doktor diş tellerini dişlerin üzerine tek tek yapıştırır ve kımıldamaz. Sonrasında siz istesenizde istemesenizde dişleriniz bir noktaya kadar düzelme gösterir. Ama şeffaf tellerde sadece plaklarınızı takarsanız dişlerinizdeki düzelmeyi gözlemleyebilirsiniz. Takmazsanız ise düzelme olmaz. Bu yüzden hastanın hassasiyeti ve ilgisi önem arz eder. Ne kadar işlem yaparsanız yapın doktorun söylediği saatleri tamamlamayan, plağını etkin kullanmayan bireyler istenilen sonuca ulaşamaycaktır.
Bir diğer görünmeyen yöntemlere bakıldığında karşımıza şeffaf braketler çıkar. Braket dişlerin üzerine yapıştırılan o kare parçalardır. Bu sistemde ise o parçalar metal görünümde değildir, şeffaftır. Bu tür braketler metaller ile kıyaslandığında daha az belli olurlar. Şeffaf diş telleri değerlendirildiğinde en çok kullanılan yöntemdir. Bu braketlerin farklı yapıları bulunur. Sert plastik, seramik ve safir braket olarak adlandırılabilirler.
Seramik braketler metal tellerin istenmeyen görünümünü düzenlemek, ortadan kaldırmak amacıyla kullanılan etkili ve tercih edilen bir yöntemdir. Seramik braketlerin üzerinde sürtünme kuvveti metale göre daha fazladır. Bu sebeple fırçalama alışkanlığının yetersiz olduğu ağızlarda tedavi hızını yavaşlatma özelliği gösterir. Oldukça önem arz eden dezavantajlarından birisi lekeyi daha çok belli etmesidir. Nasıl beyaz bir elbise koyu olana göre lekeyi daha çok belli diyorsa seramik braketlerde lekeyi metal braketlere göre daha çok göstermektedir. Eğer tercihiniz seramik braket olacaka ekstra bir temizliğe özen göstermek gerektiğini unutmayınız.
